Adres: Leluchów (ok. 10 km od rynku w Muszynie)
Na terenie Małopolski znajduje się wiele skarbów architektury minionych lat. Jednym z nich jest Cerkiew św. Dymitra w Leluchowie. Leży ona na Szlaku Architektury Drewnianej i zasługuje na szczególną uwagę. A zatem, jeśli odwiedzicie gminę Muszyna, uwzględnijcie wizytę w cerkwi św. Dymitra w Leluchowie. Jest to niebywały zabytek, pochodzący z XIX wieku, który do dnia dzisiejszego zachował się w bardzo dobrej formie. Jest to w szczególności nie lada gratka dla miłośników architektury sakralnej.
Cerkiew św. Dymitra w Leluchowie – historia
Historia cerkwi w Leluchowie sięga XIX wieku, a za rok jej powstania uważa się 1861. Od tego czasu cerkiew była odnawiana dwa razy. Pierwsza renowacja miała miejsce na przełomie lat 1916 i 1917. Natomiast drugi raz dokonano pewnych zmian w drugiej połowie XX wieku. Cerkiew św. Dymitra w Leluchowie pierwotnie sprawowała funkcję parafii greckokatolickiej. Natomiast obecnie jest kościołem rektoralnym rzymskokatolickim pw. Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny.
Cerkiew św. Dymitra w Leluchowie – Architektura
Styl architektoniczny, w którym zbudowano cerkiew św. Dymitra w Leluchowie można określić, jako zachodniołemkowski. Charakterystycznymi jego cechami jest fakt, że cała konstrukcja jest wykonana z drewna, a jej ściany są pokryte gontem. Na dachu znajduje się blacha i trzy krzyże – po jednym na każdej z naw cerkwi. Wieżę z nadwieszaną izbicą wieńczy hełm namiotowy, który jest wyposażony w sześcioboczną pozorną latarnię. Natomiast najbardziej spektakularnym elementem cerkwi jest, znajdujący się w jej wnętrzu ikonostas rokokowo-klasycystyczny z XIX w. Jest on ozdobiony ikonami, pochodzącymi z 1895 roku, a wykonanymi przez ówczesnych artystów, Antoniego i Michała Bogdańskich. Ponadto, niektóre z nich rzekomo wykonał w 1873 r. V. Zomph. Co więcej, pozostałością po dawnej cerkwi, mieszczącej się na tym samym obszarze, są dwie ikony: Yeraikon (Chusta św. Weroniki) z końca XVIII wieku oraz ikona św. Mikołaja.
Poza tym, nad ołtarzem głównym wznosi się baldachim z XIX wieku. A na stropach i ścianach można obserwować interesującą polichromię ornamentalną z początku XX wieku. Co więcej, warto również wspomnieć o zachowanych w dobrym stanie krzyżach procesyjnych i feretronach.
W opisie cerkwi św. Dymitra w Leluchowie nie może również zabraknąć informacji na temat jej otoczenia. Obok cerkwi znajduje się nieduża, aczkolwiek ładnie zachowana, wolnostojąca dzwonnica. Wieńczy ją metalowy daszek, podbity gontem, a jej zwieńczenie stanowi krzyż. Składa się z dwóch, średniej wielkości dzwonów. Ponadto, wokół świątyni znajduje się wiele drzew, m.in. lipy, z których dwie są pomnikami przyrody. Świątynie otacza również niski płotek, wykonany z jasnego, polnego kamienia. Stanowi on umowną granicę placu cerkwi.
Co ciekawe, cerkiew św. Dymitra w Leluchowie, oprócz swojej sakralnej funkcji, stanowi również siedlisko nietoperza podkowca małego. Jest on zagrożony wyginięciem w Europie, więc cerkiew św. Dymitra w Leluchowie jest dla niego bezpieczną przystanią.
